ολκή

η (Α ὁλκή)

1. η έλξη, το σύρσιμο ή το τράβηγμα («ἡ τῆς γνάψεως ὁλκή» — το να σύρει κάποιος το ξαντικό εργαλείο κατά την κατεργασία υφασμάτων, Πλάτ.)

2. η προς τα κάτω ροπή τής πλάστιγγας

νεοελλ.

1. το βάρος σφαίρας τών παλαιών πυροβόλων

2. η διάμετρος τού σωλήνα πυροβόλου όπλου, το διαμέτρημα

3. (μεταλργ.) μηχανική κατεργασία τών μετάλλων με την οποία αυτά μετατρέπονται σε σύρματα

4. φρ. «μεγάλης ολκής» ή, απλώς, «ολκής» — μεγάλης δύναμης ή σπουδαιότητας

αρχ.

1. αναρρόφηση αίματος με βεντούζα

2. μύηση, εισαγωγή («παιδεία ἔσθ' ἡ παίδων ὁλκὴ καὶ ἀγωγὴ πρὸς τὸν ὑπὸ τοῡ νόμου λόγον ὀρθὸν εἰρημένον», Πλάτ.)

3. η ελκτική δύναμη

4. η δραχμή ως βάρος

5. τάση, ροπή, κλίση

6. φρ. α) «ὁλκὴ πνεύματος» — εισπνοή αέρα

β) «τοῑς δεινοῑς περὶ λόγων ὁλκήν» — στους έμπειρους στο να δίνουν στις λέξεις εσφαλμένη σημασία.

[ΕΤΥΜΟΛ. Η λ. ανάγεται στην ετεροιωμένη βαθμίδα ὁλκ- τού θ. ἑλκ- τού ἕλκω*].